Tiền liệt tuyến hay còn được gọi là tuyến tiền liệt là một cấu trúc đặc biệt chỉ có ở nam giới. Theo các chuyên gia, đây là một bộ phận quan trọng góp phần tạo ra tinh dịch, giúp nuôi dưỡng tinh trùng, hỗ trợ kiểm soát nước tiểu và sản xuất một số chất bên trong tinh dịch.
Hiện nay, số lượng nam giới mắc phải các bệnh về tuyến tiền liệt ngày càng gia tăng đồng nghĩa với việc cơ thể phải gánh chịu hàng loạt các ảnh hưởng về sức khỏe, chức năng sinh lý và khả năng sinh sản. Chính vì vậy, trong bài viết dưới đây các chuyên gia sẽ chia sẻ rõ hơn về vị trí, cấu tạo, chức năng của viêm tiền liệt tuyến. Mời bạn đọc tham khảo!
Tiền liệt tuyến là gì?
Như đã đề cập ở trên, tiền liệt tuyến (hay tuyến tiền liệt) là một tuyến nhỏ chỉ có ở nam giới. Đây là một phần của hệ thống sinh sản nam đóng vai trò rất lớn trong quá trình sản xuất tinh dịch và hỗ trợ tinh dịch đi từ tinh hoàn ra ngoài khi xuất tinh.
Khi nam giới còn nhỏ, tiền liệt tuyến chỉ có kích thước như hạt đậu và chưa phải thực hiện bất kỳ nhiệm vụ nào. Khi ở độ tuổi thiếu niên, cấu trúc này sẽ bắt đầu có sự gia tăng về kích thước do được các hormone kích thích nuôi dưỡng.
Khi nam giới bước vào độ tuổi dậy thì, tuổi trưởng thành, bắt đầu có sự rung động về giới tính, tiền liệt tuyến sẽ bắt đầu “vận hành thử”. Lúc này, tuyến tiền liệt bắt đầu tiết ra các chất dịch để hình thành tinh dịch và cung cấp năng lượng cho tinh trùng.
Đây cũng được xem là thời kỳ tiền liệt tuyến rất dễ mắc bệnh do việc thường xuyên phải làm việc quá tải. Chính vì vậy, nam giới cần đặc biệt chú ý, xây dựng thói quen sinh hoạt khoa học, giữ gìn vệ sinh sạch sẽ để phòng tránh bệnh hiệu quả.
Ở độ tuổi trưởng thành, tuyến tiền liệt thường rộng khoảng 4cm, cao 3cm và dày khoảng 2,5cm với khối lượng từ 15 – 20g. Kích thước này thường sẽ giữ nguyên cho đến khi nam giới bước vào độ tuổi 40. Theo đó, ở độ tuổi trung niên, tiền liệt tuyến bắt đầu có dấu hiệu của sự lão hóa, kích thước chúng bắt đầu to lên, chèn ép lên niệu đạo, gây khó khăn cho vấn đề tiểu tiện.
Các chuyên gia thường ví tiền liệt tuyến như là một “vệ sĩ” bởi nó có nhiệm vụ bảo vệ và duy trì hoạt động bộ phận sinh dục của nam giới. Do đó, nam giới cần đặc biệt chú ý đến cấu trúc này nhằm hạn chế các ảnh hưởng xấu đến chức năng sinh lý, khả năng sinh sản của bản thân.
Cấu tạo và vị trí của tiền liệt tuyến
Tuyến tiền liệt nằm ở phía dưới bàng quang, bao quanh niệu đạo, trên hoành chậu hông, trước trực tràng, sau xương mu. Quan sát trên phương diện giải phẫu thì tiền liệt tuyến có hình nón hoặc hình trứng với đáy ở trên rộng, đầu nhọn hướng xuống dưới, độ to nhỏ xấp xỉ nhau. Ở người trưởng thành, tiền liệt tuyến có hình dạng như một quả óc chó với 4 mặt: mặt trước, mặt sau và hai mặt dưới.
Về cấu tạo, tuyến tiền liệt bao gồm 70% mô tuyến và 30% lớp đệm mô sợi cơ. Toàn bộ cấu trúc này được bao bọc bởi một lớp vỏ bao gồm các chất: collagen, elastin và nhiều sợi cơ trơn.
Trước đây, tiền liệt tuyến được chia làm 3 thùy là: thùy phải, thùy trái và thùy giữa. Tuy nhiên ngày nay, qua nhiều nghiên cứu người ta chia lại thành 5 vùng là: vùng trên biên, vùng ngoại biên, vùng quanh niệu đạo, vùng cơ sợi và vùng chuyển tiếp.
Dưới bao xơ mỏng bao quanh tiền liệt tuyến là những sợi cơ trơn vòng và mô sợi collagen. Tuyến tiền liệt bình thường sẽ có thể thấy được các cơ vòng vân mà không có lớp mô đệm hay lớp vỏ. Đáy của cấu trúc này là các sợi dọc detrusor hòa lẫn và bện với lớp mô sợi cơ của lớp vỏ.
Vai trò của tuyến tiền liệt là gì?
Mặc dù là một tuyến rất nhỏ nhưng tuyến tiền liệt lại đóng vai trò rất lớn trong hoạt động của cơ quan sinh dục nam. Theo đó, cấu trúc này có 4 chức năng quan trọng. Bao gồm:
1. Tham gia vào quá trình sản xuất tinh dịch, sản xuất chất lỏng cho tinh dịch
Đây là vai trò đầu tiên của tiền liệt tuyến và cũng được xem là chức năng quan trọng nhất của tuyến. Theo đó, khi nam giới đến tuổi dậy thì, tuyến tiền liệt bắt đầu vận hành, tiết ra các chất dịch để hình thành tinh dịch, cung cấp năng lượng cho tinh trùng. Nhờ chức năng này mà tinh trùng mới có thể hoàn thành “sứ mạng” của nó.
Chất dịch tuyến tiền liệt có màu trắng và chiếm tới 30% lượng chất lỏng khi nam giới xuất tinh. Khi nam giới xuất tinh, hàng triệu tinh trùng sẽ di chuyển từ tinh hoàn qua các ống dẫn tinh vào khu vực tuyến tiền liệt. Lúc này, tuyến tiền liệt sẽ co lại, đóng cửa mở giữa bàng quang và niệu đạo, giúp tinh trùng được giải phóng ra ngoài.
Như vậy, có thể kết luận rằng nếu không có dịch tiền liệt tuyến hoặc nam giới mắc phải các chứng bệnh liên quan đến tuyến tiền liệt thì tinh trùng sẽ không được hoạt động bình thường. Thậm chí, ở trường hợp nặng, điều này có thể khiến nam giới bị vô sinh.
2. Tham gia vào phản ứng tình dục
Í tai biết rằng tuyến tiền liệt là một tuyến tham gia vào quá trình phản ứng tình dục của nam giới. Theo đó, trong quá trình xuất tinh, tinh trùng sẽ thông qua các ống dẫn tinh nằm trong tuyến tiền liệt để đi vào niệu đạo.
Tại đây, sau khi đưa chất lỏng vào tinh dịch, tiền liệt tuyến sẽ gửi tín hiệu lên các dây thần kinh dưới đồi thị, kích thích sự cương dương của dương vật. Điều này cũng giải thích lý do vì sao một số nam giới đạt được cực khoái ngay khi kích thích tuyến tiền liệt.
3. Ngăn không cho tinh dịch, nước tiểu chảy ngược lại vào bàng quang
Khi nam giới xuất tinh hoặc đi tiểu, tiền liệt tuyến sẽ phối hợp với cơ thắt bàng quang để đóng phần niệu đạo lên bàng quang. Cơ chế này nhằm ngăn không cho tinh dịch và nước tiểu chảy ngược vào bàng quang mà đi thẳng ra ngoài qua đường niệu đạo.
Chức năng này cũng nhằm giải thích cho lý do vì sao những nam giới trên 40 tuổi thường gặp phải các vấn đề về tiểu tiện và thận. Bởi ở độ tuổi này, tuyến tiền liệt bắt đầu bị gia tăng về thể tích, trọng lượng dẫn đến tình trạng phì đại, gây chèn ép lên niệu đạo gây tiểu rắt, tiểu khó, ứ nước thận, suy thận.
4. Giúp chuyển hóa hormone nam
Tiền liệt tuyến có chứa một loại enzyme có tên là 5 – alpha – reductase. Đây là loại hormone có vai trò chuyển hóa hormone sinh dục nam testosterone thành dihydrotestosterone (DHT) với nhiều vai trò như:
- Hình thành các đặc điểm giới tính thứ cấp như: giọng nói trầm, tăng khối lượng cơ bắp, giúp phát triển dương vật, bìu và tinh hoàn khi nam giới bước vào độ tuổi dậy thì
- Tăng cường khả năng sinh sản và thúc đẩy sức khỏe đời sống tình dục
- Đảm bảo cho hoạt động tuyến tiền liệt được diễn ra bình thường
Như vậy, có thể nói tiền liệt tuyến là một cấu trúc đặc biệt quan trọng ở nam giới. Không chỉ ảnh hưởng đến chức năng sinh lý, khả năng sinh sản mà còn tác động đến nhiều vấn đề sức khỏe. Do đó, nam giới cần đặc biệt chú ý đến bộ phận này.
Cách phòng chống các bệnh về tiền liệt tuyến
Được xem như “vệ sĩ” của cơ quan sinh dục trong, khi tuyến tiền liệt gặp phải vấn đề sẽ ảnh hưởng tới niệu đạo đầu tiên. Tiếp đến là hàng loạt các cơ quan khác như: thận, bàng quang, tinh hoàn…khiến sức khỏe, chức năng sinh sản cũng như sinh hoạt hàng ngày của nam giới bị ảnh hưởng.
Đặc biệt, hiện nay số lượng nam giới mắc phải các bệnh lý về tiền liệt tuyến như: viêm tuyến tiền liệt, phì đại tuyến tiền liệt, ung thư tuyến tiền liệt ngày càng gia tăng. Chính vì vậy, để đảm bảo sức khỏe tổng thể cho bản thân, nam giới cần thực hiện các biện pháp phòng chống bệnh về tiền liệt tuyến sau đây:
Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý
- Duy trì chế độ ăn ít chất béo, tăng cường rau xanh và các loại hoa quả
- Đặc biệt nên bổ sung các món đậu đỏ, đậu xanh, hạt óc chó, hạt vừng…những loại thực phẩm giàu vitamin B và các nguyên tố vi lượng vì chúng có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn, hỗ trợ điều trị táo bón, loại trừ viêm và giúp tiền liệt tuyến hoạt động trơn tru hơn.
- Hạn chế các chất kích thích như bia, rượu, thuốc lá, bia…
- Không ăn quá nhiều các thực phẩm cay nóng, đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ chế biến nhiều lần
Tập thể dục đều đặn hàng ngày
Việc tập thể dục đúng cách, đều đặn hàng ngày sẽ giúp máu lưu thông tốt hơn, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể và hạn chế nguy cơ phát triển các bệnh về tuyến tiền liệt. Với trường hợp nam giới phải ngồi lâu nên có những động tác vận động tại chỗ như đứng lên, ngồi xuống, đi lại sau mỗi 30 phút, xoay khớp cổ tay, cổ chân…
Kiểm tra sức khỏe định kỳ
Đây là việc làm cần thiết mà các chuyên gia y tế luôn khuyến cáo nam giới nên thực hiện 1 – 2 lần/năm. Theo đó, không chỉ giúp nam giới phát hiện sớm các bệnh lý về tiền liệt tuyến mà còn phát hiện nhiều vấn đề khác về sức khỏe. Từ đó có phương án phòng tránh và điều trị hiệu quả, hạn chế tối đa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Khám tiền liệt tuyến thế nào? Khám ở đâu tốt?
Theo thống kê, khoảng 25% nam giới trên 55 tuổi mắc phải các bệnh về tuyến tiền liệt, tỷ lệ này ở những người trên 70 tuổi là gần 50%. Đặc biệt, hiện nay bệnh đang có xu hướng trẻ hóa, gặp nhiều hơn ở cả thanh thiếu niên.
Trong giai đoạn đầu, các bệnh tiền liệt tuyến không có các triệu chứng bất thường. Tuy nhiên, đến khi bệnh xuất hiện các triệu chứng, đặc biệt là về vấn đề tiểu tiện thì bệnh đã ở giai đoạn nặng, gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Chính vì vậy, việc chủ động thăm khám tiền liệt tuyến là việc làm mà nam giới cần thực hiện để bảo vệ tốt sức khỏe của bản thân.
Nam giới có thể tới bệnh viện, phòng khám để tiến hành thăm khám các bệnh tuyến tiền liệt. Tại Phòng khám đa khoa Hưng Thịnh (380 Xã Đàn, Đống Đa, Hà Nội), bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng tiền liệt tuyến bằng cách thăm khám trực tiếp và thực hiện các xét nghiệm.
Theo đó, sau khi thăm hỏi tình trạng sức khỏe, bác sĩ sẽ bắt đầu khám lâm sàng, kiểm tra sự phình to của tuyến tiền liệt bằng cách đeo găng vào ngón tay và đưa vào hậu môn, thăm dò qua trực tràng. Việc tiếp xúc trực tiếp với các bề mặt, mật độ, khối u cục trên các cơ quan này sẽ giúp bác sĩ ghi nhận được tình trạng của cấu trúc.
Sau khi dùng tay kiểm tra, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân tiến hành siêu âm để có thể quan sát rõ nét hình ảnh của tiền liệt tuyến. Trong quá trình quan sát, nếu nghi ngờ tuyến tiền liệt bị nhiễm trùng, bác sĩ sẽ xác định mức độ bệnh, yêu cầu xét nghiệm nước tiểu để có những căn cứ điều trị bệnh hiệu quả.
Nhìn chung, việc thăm khám và điều trị các bệnh lý tiền liệt tuyến khá nhanh chóng và đơn giản. Hạng mục này cũng nằm trong gói khám nam khoa nên nếu nam giới thăm khám sức khỏe định kỳ thì sẽ có thể nắm bắt được tình trạng hoạt động của tuyến.
Tại Phòng khám đa khoa Hưng Thịnh, gói khám nam khoa bao gồm 9 hạng mục kiểm tra (trong đó có thăm khám và xét nghiệm bệnh tiền liệt tuyến) có giá 280.000 đồng/lượt. Đây là mức giá ưu đãi bình dân áp dụng cho những nam giới đăng ký thăm khám bệnh sớm trong ngày. Bạn có thể liên hệ đến hotline 0386-977-199 để đăng ký đặt lịch miễn phí và nhận được nhiều ưu đãi khác từ phòng khám.
Trên đây là những chia sẻ của các chuyên gia về chức năng, vai trò của tuyến tiền liệt cũng như các vấn đề liên quan đến cấu trúc này. Hy vọng đây sẽ là những kiến thức hữu ích giúp nam giới hiểu rõ hơn về cơ thể cũng như phòng tránh, điều trị hiệu quả các vấn đề bất thường về các bệnh lý liên quan đến cấu trúc này.
